In diezelfde vijftiende eeuw werd er enkele tientallen meters ten zuiden van de toren een bijzonder beeld in de zee geplaatst: ‘O.L. Vrouwe op ’t Stokske’. Dat stond eerst op de Grote Markt, naast het Karmelietenklooster en later dus op een paal in de branding. Dit kleine heiligdom was de eindbestemming van zogenaamde opgelegde bedevaarten, bedoeld als alternatieve straf voor wetsovertreders en moordenaars, maar ook voor personen of hele families die in ruzies waren verwikkeld. De bedevaartgangers kwamen hiervoor van heinde en verre naar Vlissingen om boete te doen of schoon schip te maken.
In de zestiende eeuw gaf de kleinzoon van Maximiliaan, Karel V, opdracht om het Keizersbolwerk aan te leggen, ook onderdeel van de Westelijke Zeedijk en het feitelijke begin van de huidige Boulevard de Ruyter. Zijn enorme rijk, dat behalve een flink deel van Europa, ook Amerika omvatte, had ernstig te lijden van aanvallen van buitenaf en Karel wilde zijn belangrijkste strategisch gelegen steden hiertegen versterken. Vlissingen, als poort naar de binnenlanden van West-Europa, was een van zijn speerpunten. Karel V is ook meerdere keren in Vlissingen geweest om de stad te inspecteren. Hij arriveerde dan bij de nog steeds bestaande Waterpoort onder het Keizersbolwerk. Vanaf deze plek werd op 6 april 1572 een Spaanse vloot van 17 schepen beschoten en op de vlucht gejaagd. Diezelfde dag slaagde de bevolking er ook in om de nog aanwezige Spaanse en Waalse soldaten te verjagen, waarmee Vlissingen de eerste stad was die in opstand was gekomen tegen de troepen van Alva. Het Keizersbolwerk als de wieg van de Nederlandse Opstand en daarmee van de Republiek en het latere koninkrijk!
Napoleon, die ruim twee eeuwen later ook een aantal keren in Vlissingen is geweest om dezelfde reden, liet in het Keizersbolwerk de kazematten aanleggen, bedoeld voor zijn manschappen en hun munitie. Zo konden de Fransen bij vijandelijke aanvallen van de Engelsen direct in de tegenaanval. Dit was ook de gedachte van de Duitse bezetter, toen die begin jaren 1940 het Roeiershoofd, dat vanaf het Keizersbolwerk de Westerschelde inloopt, versterkte met een torpedobatterij. De restanten zijn nog steeds te zien voor degenen die het aandurven om over de smalle plank er naar toe te lopen. Onder Boulevard de Ruyter zijn ook de restanten te vinden van een tunnel, die het Keizersbolwerk ondergronds verbond met de bunker op de hoek met de Coosje Buskenstraat.
Het zal duidelijk zijn dat Boulevard de Ruyter een uniek monument is, waar de geschiedenis van afdruipt en waarover vele verhalen zijn te vertellen. Een transformatie naar een wandelgebied met de nodige voorzieningen en informatieborden, zou een enorme meerwaarde zijn voor de stad, haar inwoners en – niet te vergeten - de toeristen!
=========
Afbeelding: detail uit de stadskaart van Cornelis Poel uit ca. 1570 (Nationaal Archief, Collectie Hingman nr. 3492), waarop weergegeven de hele Westelijke Zeedijk inclusief muren, de Westpoort (met de Gevangentoren), het beeld van ‘O.L. Vrouwe op ’t Stokske’ (het kruisje net voor de kust in het midden) en het Keizersbolwerk met daaronder de Waterpoort.