(14) Een stadswandeling in de 18de eeuw

In zijn boek 'Walchersche Arkadia' uit 1717 beschreef de Vlissingse predikant, rector en schrijver Mattheus Gargon een ‘speelreisje’ dat zijn hoofdpersonen Izabelle, Floris, Ewoud, Heerman, Hildegonde en Adolf maakten op Walcheren. Zij deden dit met een plezierrijtuig, een ‘speelwagen’, en bezochten een aantal steden en dorpen op het eiland. Soms stapten ze uit hun vervoermiddel om te voet de bezienswaardigheden te kunnen bekijken die ze de moeite waard vonden. Of de tocht ook echt gemaakt is, weten we niet. Wat we wel weten is dat Gargon maar liefst 100 pagina’s gebruikte voor de beschrijving van een wandeling door zijn woonplaats Vlissingen.

De wandeling vond plaats op een mooie zomerdag. De zes reizigers hadden net West-Souburg bezocht en reden met hun speelwagen tot aan de stadswallen van Vlissingen waar ze via de Middelburgse Poort de stad bereikten. Achtereenvolgens liepen ze langs de Westpoort, de Leugenaar, de Grote Markt met het stadhuis, de Engelse haven, de Nieuwendijk, de Pottenkade, het Dokje van Perry en de Dokhaven. Het gezelschap verliet de stad via de oostelijk gelegen Rammekenspoort waar hun speelwagen al stond te wachten.

Hoewel Vlissingen sinds 1717 verschillende keren zwaar is gebombardeerd en er niet zo heel veel is terug te vinden uit die tijd, is het met behulp van wat fantasie nog goed mogelijk om ongeveer dezelfde wandeling te maken als de zes hoofdpersonen van Gargon. Dat komt omdat er in het stratenplan van Vlissingen weinig is veranderd sinds het begin van de achttiende eeuw. Veel van de gebouwen die de zes reizigers zagen, zijn er natuurlijk niet meer. Daar staat tegenover dat de vestingwerken aan de zeezijde in 1717 de zelfde loop hadden als Boulevard de Ruyter nu en dat de havens die ze passeerden er op één na (de Pottenkade) nog allemaal zijn. Dit is de route die ze volgden, ‘vertaald’ naar de tegenwoordige straatnamen:

Het beste kun je starten bij Cinecity aan de Spuikomweg. Steek de Coosje Buskenstraat over en loop de Spuistraat in. Dan rechtsaf naar de Gasthuisstraat. Die volg je ongeveer 500 meter, totdat je  bij de trap in de Westpoortflat komt. Deze trap komt uit op Boulevard de Ruyer, bij de Gevangentoren. Ga linksaf de Boulevard op en loop door tot aan het Leugenaarshoofd waar het standbeeld van Frans Naerebout staat. Loop terug naar de trap in de Westpoortflat en ga weer naar beneden. Ga rechtsaf de Gasthuisstraat in en neem de eerste straat links: de Westerstraat. Loop alsmaar rechtdoor, totdat je via de Grote markt en de Breestraat op het Bellamypark staat. Ga rechtsaf en loop na het Beursgebouw de oprit op, naar het standbeeld van Michiel de Ruyter. Keer terug naar het Beursgebouw en sla rechtsaf de Nieuwendijk op. Loop naar de Zeilmarkt en dan linksaf, via de Wilhelminastraat, naar het dokje van Perry. Ga rechtsaf de Houtkade op, richting de Koningsbrug. Aan het eind van de brug ben je aangekomen op het punt waar Gargon zijn hoofdrolspelers door de Rammekenspoort liet lopen om weer te kunnen instappen in de speelwagen.